www.debiutync.pl - portal o rynku NewConnect

Najogólniejsze porady dotyczące restrukturyzacji firmy w obliczu kryzysu nie są specjalnie odkrywcze: przemyśl wszystko od początku, zacznij oszczędzać, znajdź nowych klientów, zmień strategię promocyjną, odzyskaj należności, ureguluj zobowiązania – i tak dalej. Ale co to wszystko znaczy w praktyce? Jaki powinien być poziom i zakres oszczędności, co powiedzieć wierzycielom pukającym do naszych drzwi, jak pozyskać nowy kapitał? Możliwe rozwiązania najlepiej przedstawić przy pomocy konkretnych przykładów. Spójrzmy zatem na sposoby, po które sięgnęły dwie firmy z rynku NewConnect. Niektóre z nich okazały się udane, inne niestety – niekoniecznie. O tych drugich warto jednak też wspomnieć – w końcu lepiej uczyć się na błędach cudzych niż własnych.

Spójrzmy na niewesołe losy spółki Komfort Klima S.A. Firma istnieje od roku 1999 i zajmuje się świadczeniem usług w dziedzinie instalacji klimatyzacyjnych, wentylacyjnych i sanitarnych. W 2008 roku firma przekształciła się w spółkę akcyjną, zaś 11 czerwca 2010 roku zadebiutowała na rynku NewConnect. Niestety, wkrótce firma znalazła się w poważnych tarapatach finansowych. Pierwszy rok jako spółka publiczna Emitent zamknął stratą wynioszącą 782.456,17 zł, natomiast rok później strata netto wynoszącą 897.059,28 zł. Pod koniec 2011 roku pojawił się plan odsprzedania (za symboliczną złotówkę!) części przedsiębiorstwa firmie Cochines S.A., która jednak szybko straciła zainteresowanie tą ofertą i do transakcji nie doszło.

W lutym 2012 roku firma przedstawiła plan restrukturyzacji i reorganizacji. Zarząd za jedną z najważniejszych przyczyn zaistniałej sytuacji uznał zbyt wysoki poziom kosztów stałych. Wynosiły one wtenczas ponad 1 mln zł. Zaplanowano zatem ich ponad 40 proc. redukcję.

Problemem spółki była – co nie jest specjalnie zaskakujące – kwestia spłaty zobowiązań. Wierzycielom zaproponowano redukcję lub konwersję wierzytelności na akcje nowej emisji. Zarząd uznał, że pozwoli to zmniejszyć o zobowiązania o więcej niż 30%. W wywiadzie z 24 lutego prezes spółki, Robert Kopeć, twierdził, że jest usatysfakcjonowany wynikami negocjacji z wierzycielami.

W ramach reorganizacji spółka zamknęła jeden z oddziałów (w Katowicach) i skupiła się na Dolnym Śląsku (firma ma zresztą siedzibę we Wrocławiu) oraz postanowiła zaatakować rynek warszawski.

W wyniku podjętych działań spółka planuje osiągnąć przychody rzędu 3,5 mln zł w 2012 roku oraz niemal 5 mln zł w 2013 roku. Sposobem na polepszenie sytuacji firmy ma być też utowrzenie konsorcjum powiązanych kapitałowo spółek z rynku budowlanego, dla których Komfort Klima S.A. stanie się „spółką-matką”.

Według przedstawionych przez Komfort Klima prognoz, firma ma zamknąć rok 2012 zyskiem netto w wysokości 31 tys. zł, a rok 2013 –zyskiem 351 tys. zł. Cóż, wiele wskazuje na to, że rzeczywistość będzie inna. Póki co pierwszy kwartał roku 2012 został zamknięty stratą netto wynoszącą 127 tys. zł przy przychodach ze sprzedaży równych zaledwie 252 tys. zł. Znamienne, że w odpowiednim okresie roku 2011 przychody te były ponad trzy razy wyższe (814.876,87 zł), a zamiast straty mieliśmy zysk 15.421,87 zł. Firma sama przyznaje w komentarzu, że nastąpiło „znaczące pogorszenie wyników finansowych, zyskowności prowadzonej działalności oraz popytu na usługi”. Okazuje się, że liczba zleceń na wykonanie prac była znacznie mniejsza, niż szacował to wcześniej zarząd Emitenta. 

O ile udała się restrukturyzacja organizacyjna i redukcja kosztów stałych, o tyle nie powiodła się (w wystarczającym stopniu) ani restrukturyzacja zobowiązań, ani działania mające polepszyć rentowność sprzedaży oraz poziom i dynamikę przychodów. Mało tego, nie doszedł do skutku opisany wcześniej pomysł powołania konsorcjum spółek budowlanych, ponieważ podmioty, z którymi podjęto rozmowy, wycofały się, nie chcąc ryzykować wiązania się z firmą znajdującą się w kiepskiej kondycji finansowej. 

Firma prognozowała co prawda na pierwszy kwartał 2012 roku stratę, miała ona jednak wynieść  63 tysiące złotych, podczas gdy w rzeczywistości okazała się blisko dwa razy wyższa. Uzyskane przychody ze sprzedaży to z kolei mniej niż 37% planowanych. Czyżby plan restrukturyzacji spalił na panewce? 

Podejmowane działania restrukturyzacyjne zazwyczaj przynoszą dużo lepsze efekty. PHZ Baltona S.A. to firma, która proces restrukturyzacji już przeszła i jest w stanie zaprezentować jego pozytywne rezultaty. Spółka jest operatorem sklepów wolnocłowych, który w czerwcu 2011 roku wkroczył na NewConnect. W roku tym kontynuowano także program restrukturyzacji, rozpoczęty w roku 2010. Program ten opierał się na poprawieniu i poszerzeniu oferty towarowej dla konsumentów o nowe marki oraz na ścisłej kontroli kosztów – m.in. poprzez centralizację zakupów. Wyemitowano także akcje serii E, co było jednym z czynników zwiększenia kapitału własnego. Wprowadzono nowy system motywacyjny dla pracowników sklepów (punktujący aktywność sprzedawców), rozpoczęto budowę nowoczesnego narzędzia analitycznego wspomagającego zarządzanie.

Dzięki tym procesom w drugim kwartale 2011 roku sprzedaż wzrosła o 6,3 mln zł (ok. 30%), przy czym w całym pierwszym półroczu był to wzrost o 48% w porównaniu z odpowiednim okresem poprzedniego roku. Strata netto wynosząca 1.785 tys. zł w roku 2010 została zamieniona w zysk netto w wysokości 677 tys. zł. W ciągu dwóch pierwszych kwartałów 2011 roku wskaźnik EBITDA osiągnął wartość prawie czterokrotnie większą niż w tym samym okresie rok wcześniej.

Raport roczny za cały rok obrotowy 2011 informuje o zysku netto w kwocie niemal 3 mln zł. Obawy budzi jednak fakt, że pierwszy kwartał roku 2012 przyniósł ponownie stratę netto 759.730,51 zł. Władze spółki tłumaczą jednak, że jest to efekt reorganizacji wewnątrz grupy kapitałowej. Nie można w każdym razie zaprzeczyć temu, że rok 2011 był dla firmy udany i wdrożone wówczas rozwiązania przyniosły wymierne efekty. Dowodem na sukces jest z pewnością fakt, że 22 maja 2012 roku Dom Inwestycyjny BRE Banku S.A. złożył do Komisji Nadzoru Finansowego wniosek o zatwierdzenie prospektu emisyjnego spółki. Inaczej mówiąc, Baltona ubiega się o dopuszczenie swoich akcji do obrotu na rynku regulowanym warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych. 

Pomysłów na restrukturyzację firmy jest tak naprawdę nieskończenie wiele. Oczywiście wszystkie są jakimiś wariantami podstawowych koncepcji – a więc oszczędzania pieniędzy, ulepszania organizacji pracy czy poszerzania oferty. Redukcja kosztów jest chyba najistotniejszym elementem, nawet jeśli najmniej przyjemnym. Zmniejszanie zatrudnienia to ostateczność, ale w początkach obecnego kryzysu, na przełomie roku 2008 i 2009 zdecydowana większość pracodawców redukujących koszty osobowe zdecydowała się na ten krok. Jeszcze bardziej popularne było wstrzymanie rekrutacji i podwyżek pensji. Poza tym istotne jest też szczegółowe przejrzenie listy zamówień i rezygnacja z tych, które nie przynoszą zysku. Warto również szukać tańszych dostawców, a nawet (w ostateczności) oszczędzać na takich rzeczach jak paliwo czy energia elektryczna. 

Niezwykle istotne jest dbanie o płynność finansową naszej firmy. Trzeba podwyższać kapitały własne, wyprzedawać mniej ważne aktywa i optymalizować kapitał obrotowy. Bez tego trudno w ogóle mówić o dalszych działaniach naprawczych. 

Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z faktu, że nie da się wprowadzić idealnego, ostatecznego programu, który zagwarantuje nam spokojny sen w dowolnie długim okresie czasu. Przykłady pokazują, że każdy program reorganizacji działa tylko przez pewien czasu – w końcu warunki się zmieniają i prędzej czy później powstanie konieczność opracowania nowej taktyki. Jeśli jednak będziemy gotowi na zmiany (niekiedy bardzo poważne) w naszym przedsiębiorstwie, to istnieje naprawdę duże prawdopodobieństwo, że uda się nam przetrwać na rynku.